İnsan vav şeklinde doğar, doğrulunca kendini elif sanar. İnsan hayatı
boyunca hep iki büklüm yaşar, oysa en doğru olduğu gün ölür. Allah’a
kulluğun manası vav’dadır, elif uluhiyetin ve ehadiyetin simgesidir. O
yüzden Lafz-ı ilahi elifle başlar. Elif kainatın anahtarı ise vav
kainatın kendisidir. Rabbimiz bizim her zaman vav gibi mütevazı olmamızı
ister. Vav Harfi, Allah’ın Vahid ismini ve birliğini simgeler. Vav
harfi, Ebced hesabında 6 rakamına denktir, imanın 6 şartını temsil
ettiği söylenir. Harfi med olduğu gibi, kasem harfidir. Aynı zamanda,
iki cümleyi veya özneyi bağlayan bağlaçtır. Ulu Cami’nin her duvarında
Vav harfi yazılıdır.
Halk arasında bir
inanışa göre Hızır Aleyhisselam’ın bu vav harfinin önünde namaz kıldığı
rivayet edilir. Vav harfi, Tezhib sanatı ile süslenmiş ve ucuna Lale
motifi işlenmiştir. Lale süsleme sanatında Allah’ı c.c. simgeler. Vav
harfi, Vahidiyet, Vahdaniyeti ihtiva etmesi yönüyle de Allah’ın
birliğini anlatır. Vav harfi ile başlayan kelimelere dikkat edildiğinde
hepsi sorumluluk gerektiren işlerdir. Bu meslekler ve işler; ”Vali,
Vezir, Veli, Vekil, Varis, Vasi, Valide, Vaad etmek vb.”Bursa Ulu
Camiinde yer alan ve duvarda asılı olan yedi vav hattının sırrı şu
şekilde anlatılır. Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.s) şu şekilde
buyurmuştur. “Yedi vavdan sakınınız, ihtiyaç olmadığı halde vavların
işaret ettiği mesleklere yönelmeyiniz.” Bursa Ulu Camiinin batı
cephesinde günümüzde hanımların namaz kıldığı yerin batı duvarında çok
değişik bir şekilde işlenmiş büyük celi sülüt dört tane Vav harfi dikkat
çekmektedir. İttaku’l – vâvat. Bu önemli bir nasihattir. Allah Resülü
(s.a.s) bizleri sorumluluğu olan şeylerden sakınma noktasında uyarıyor
ve “Vavlardan sakının, çekinin” diyor. Örneğin, Vali olmak, veli olmak,
varis olmak, vekil olmak, vezir olmak, vakıf malını değerlendirmek,
vallahu yemininde bulunmak vazifeleri yerine getirirken hassas olmamız
ölçülü davranmamızı tavsiye edilmektedir. İnsan dünyaya vav şeklinde
gelir, doğrulunca insan kendini elif sanır. İnsan hep iki büklüm yaşar,
oysa en doğru olduğu gün öldüğü gündür. Kulluğun bütün manası vavdadır,
elif ise uluhiyetin ve ehadiyetin simgesidir. O yüzden Lafz-ı ilahi yani
Allah’ın sözü elifle başlar. Elif cümle kainatın anahtarıdır, vav
kainatın ta kendisidir. Yüce Rabbimiz yarattığı kullarının vav gibi
mütevazı olmasını ister. Hz. Musa dal olmuştur ama Firavun gözünü
Elifliğe dikmiştir. Hz. İbrahim ateşte vav olmuştur, Nemrut ise bizzat
ateşe odun olmuştur. Hz. Yunus, vav olmuş ve balığın karnında ancak
kurtulabilmiştir. İnsan iki büklüm olunca rahat eder anne karnında.
Yatarken bile iki büklüm oluruz. Vavın elifle münasebeti ne kadar iyiyse
ne kadar uyumluysa, kainatın dengesi de o kadar düzgün ve iyi olur. Kim
kimi önce hatırlarsa evvel o ona koşar. Kainatta tüm cisimler boşlukta
dönerken insan boşlukta kalmamış, Yaradan Rabbi insanı imanla
doldurmuştur. Evvelde elifti kainat, bir ilahi nefesle ahirde
vav olur.
Manayı bilmeyenler hiçbir zaman vav diyemez her zaman vay
der. Buna anlamca vaveyla denir. Yani vav olamadıkları için feryad
edenlerin haline vaveyla denir. Elif bir ağaç ise insan onun dalıdır.
Azrail budadıkça nefesleri daha gür çıkar insanların sesleri. Her insan
dal olur ve o ağaçtan eliften beslenir. İnsan en sonunda Vav olur ve o
ağacın gölgesine sığınır.Ve insana seslenir elif, hem dal ol, hem vav ol
der. ”Mümin erkekler ve mümin kadınlar birbirlerinin velileridir.
İyiliği emrederler; kötülüğe engel olurlar. Namaz kılarlar, zekat
verirler.” Resulüne itaat ederler. İşte Allah bu insanlara rahmet
edecektir. Şüphesiz güçlüdür, hakimdir O. “Başkasının önünde eğilmek ne
zordur. Birilerinin emri altına girmek ne kadar ağırdır. Krallara boyun
eğmemiş insan görmediği bir varlığa mı itaat edecektir? İnsan kendinin
bile farkında değildir iki lam birbirine sarılıp kainatı ayakta tutan
sütunlar gibi durmuştur elifin ardında, kainatın gezegenleri yuvarlanıp
son harf misali peşinden giderken, insan yolculukta geri kalmanın
acısını ne zaman anlayacaktır. Zordadır insan sığınacak yeri yoktur.
Evrene ve seslere kulak verenler duyar yeniden o kutlu çağrıyı ”Sabır ve
namazla Allah’tan yardım isteyin. Rablerine kavuşacak ve O’na
döneceklerini umanlar ve Allah’a gerçek saygı gösterenlerden başkasına
namaz elbette ağır gelir.” Sonra çağırır insanı, belki cennet kokusunu
duyurmak içindir bu davet, belki kendi yanına çağırıyordur. “Secde et,
yaklaş!”
Eğil
bana ve ben senin başını göklere erdireyim, yıldızları ayağına sereyim,
sana gezmekle bitiremeyeceğin cennetler, sayamayacağın nimetler
vereyim. Secde et, vav ol…
